worek

   istoria

   wór klasycystyczny z ok. 1830 w typie szlacheckiego dworu polskiego, zbudowany dla Joachima Pieszyca de Leszno Koszutskiego, za nim niewielki park (3,5 ha) i staw. Lokalizacja: Wziąchowo Wielkie - wieś wzmiankowana od 1562; dawne dobra lenne w granicach ordynacji milickiej.

Rycina przedstawiająca dwór ok. 1830	Dworek przed II Wojną Światową	Zdjęcie wykonane w 1948 roku.
Dworek przed renowacją .... (1995)	Dworek przed renowacją .... (1995)	Dworek przed renowacją .... (1995)

   spółczesność

1.    oprzednie nazwy miejscowości:
   • 1562 r - Wssaschowo
   • 1578 r - Wschonchow
   • 1619 r -  Gr. Wsonkofa
   • 1787 r -  Gros Tschunkuwe, Gros Wzungowa
   • 1940 r -  Preussental
     
     
2.    istoria wsi i dóbr: 
   • Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawia się w dokumencie z 24 czerwca 1562 r. w którym jest mowa  o sporze między właścicielem z Gądkowic (Gontowitz) a Hansem Wssaschoski z Wziąchowa Wielkiego ( (Wssaschowo), o granicę między majątkami. 
   • W 1787 r. we wsi był dwór z folwarkiem, szkoła ewangelicka, 2 budynki gminne, wiatrak i 31 domów. Miejscowość zamieszkiwały 223 osoby. Wieś należała do pana von Lipinski, wcześniej do pana von Woyers.
   • W 1845 roku wieś zamieszkiwało 386 ludzi ( w tym 4 katolików), żyjących w 51 domach. Wymieniana w była cegielnia i owczarnia z 800 merynosami. Właścicielem wsi był pan von Koszutski.
   • Na początku XX wieku Wziąchowo Wielkie było częścią składową majoratu. Powierzchnia majątku obejmowała 468 ha pól uprawnych i 109 ha lasów. Majątek należał do  pani von Wechmar. 
     
     
3.    ykaz znanych właścicieli wsi i dóbr:
   • 1562 - Hans Wssaschaski
   • 1787 - pan von Lipinski 
   • 1845 -  pan von Kaszutski 
   • 1902 -  Klara von Wechmar 
     
     
4.    kład przestrzenny miejscowości:
   
   

   Wieś folwarczna z cechami wielodrożnicy, posiadająca strukturę dwuczłonową : część wschodnią i zachodnią. 
   Część wschodnia zdominowana jest przez obszerne założenie dworskie z folwarkiem i parkiem, położone na północ od drogi do Wrocławia. Założenie ma charakter osiowy z dworem jako punktem centralnym. po jego północnej stronie rozciąga się park, po stronie południowej usytuowany jest folwark z prostokątnym majdanem. Oś wyznacza droga dojazdowa do dworu, prowadząca przez folwark. Zachował się na niej bruk z kamieni polnych. W obu częściach wsi zachowały się duże fragmenty drogi z nawierzchnią brukowaną kamieniami polnymi. Na południowy zachód od wsi, 0,3 km, w lesie, znajduje się dawny cmentarz ewangelicki, pochodzi z II poł. XIX w. i liczy 0,27 ha pow. Obecnie doszczętnie zniszczony. Rosną na nim lipy drobnolistne, tuje i dęby szypułkowe; w runie zaś występuje  barwinek i konwalie. W większej części zachował się natomiast cmentarz w niedalekim Wziąchowie Małym, o którym tak pisze znawca tematu, badacz cmentarzy ewangelickich  Cezary Tajer : Znajduje się  we wschodniej części parku podworskiego. Jest to cmentarz rodowy z początku XX w. o pow. 0,25 ha. Znajduje się na nim  mauzoleum rodziny von Heydebrand und Lasa, wokół którego ustawione są 3 głazy narzutowe pełniące rolę nagrobków. Rosną brzozy, dęby szypułkowe i wiązy. 

 |  <- powrót  |  strona główna  |